Po zapoznaniu się z rodzajami gwintów, można przejść do kolejnych podstawowych informacji z zakresu gwintowania. Wiemy już, na czym proces gwintowania polega i jaki jest jego cel. Trzeba mieć jednak świadomość, że rodzaje gwintów to nie jedyne wytyczne, jakie musimy znać – istotne są także parametry gwintu, metody, jakimi je wykonujemy oraz tolerancje w jakich musimy to robić.

Parametry gwintu

W gwintach rozróżniamy kilka podstawowych parametrów, które pozwalają je dalej klasyfikować i dopasowywać do różnych potrzeb. Należą do nich:

· Strona

Gwint może być zewnętrzny – wtedy mam do czynienia ze śrubą. Analogicznie – gwint wewnętrzny będzie nakrętką.

· Kierunek

Gwint można wkręcać, kręcąc w prawo — zgodnie z ruchem wskazówek zegara. To najbardziej powszechny kierunek gwintu, stosujemy go wszędzie tam, gdzie nie istnieje ryzyko samoodkręcenia, lub przypadkowego odkręcenia.

Druga możliwość to gwint lewy – który wkręca się przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Swoje przeznaczenie znajduje m.in.:

• w śrubie rzymskiej,
• w nyplu grzejnikowym,
• w celu zabezpieczenia odkręcenia się lewego pedału od korby w rowerze,
• aby zablokować łożyska w prawym kole samochodu,
• w butlach z gazem,
• przy zamknięciach pieców kaflowych,
• przy zaworach gazowych,
• w nakrętce mocującej nóż w kosie spalinowej,
• w korkach grzejnikowych.

· Skok:

Skok gwintu, to nic innego jak odległość pomiędzy wierzchołkami gwintu. Tak definiujemy go w przypadku gwintu metrycznego. Trochę inaczej jest, gdy chcemy opisać przypadek gwintu calowego – wtedy mówiąc: skok, mamy na myśli ilości wierzchołków mieszczących się na odcinku równym 1 cala.

Skoki dzielimy na podstawowe i drobnozwojne, które charakteryzują się dużą siłą docisku i dobrze sprawdzają się przy detalach cienkościennych. Skok gwintu możemy zmierzyć na dwa sposoby: wzorcem gwintu albo suwmiarką. W pierwszej kolejności sprawdzamy listki z gwintami metrycznymi, ponieważ są bardziej popularne w Europie. Dopasowujemy skok gwintu wzorca i mierzonego gwintu tak, aby się pokrywały i odczytujemy wartość skoku ze wzorca. Wzorzec gwintu posiada listki wzorcowe na których znajduje się wzór skoku gwintu.

· Rozmiar:

Wyróżniamy 3 wymiary średnic gwintu. W tym celu najlepiej użyć suwmiarki — dokładność do ±0,05 mm wystarczy. Mierzona średnia może odbiegać od wartości nominalnej nawet o 0,1-0,4 mm. Pierwszy wymiar, to długość średnicy zewnętrznej – to największa średnica gwintu śruby prostej. Dotyczy gwintów wewnętrznych i zewnętrznych. Kolejna, to średnica podziałowa. Występuje na gwincie walcowym, przechodzi przez zarys gwintu w punktach, w których szerokość wrębu zarysu jest równa połowie podziałki podstawowej. Na doskonałym gwincie, możemy zmierzyć ją miejsce w punkcie, gdzie szerokość zarysu gwintu i wrębu są równe. Najmniejsza średnica, to średnica wewnętrzna — dotyczy gwintów wewnętrznych i zewnętrznych.

· Tolerancja:

Otwory pod gwinty metryczne wykonywane są w określonych rozmiarach, w zależności od wielkości nacinanego gwintu. Ma ścisłe powiązanie ze wspomnianymi wyżej średnicami gwintów: zewnętrzną, wewnętrzną i podziałową. Zostały stworzone specjalne tabele z tolerancjami gwintów, ponieważ jest to niezwykle ważne podczas gwintowania — średnica wiertła powinna być mniejsza niż wykonywanego gwintu.  Dzięki tabelom, operator wie jakiego narzędzia ma użyć do wykonania konkretnego gwintu.

Tolerancja wykonania, to sposób określania i kontroli odchyłek wymiarowych w procesie produkcyjnym. Tolerancje stosuje się, aby prawidłowo dopasować elementy współpracujące.

• Gwint metryczny — przykład 6H lub 4g: cyfra oznacza klasę tolerancji, a litera położenie (mała gwint zewnętrzny, duża gwint wewnętrzny).
• Gwinty calowe – przykład 2A lub 2B: cyfra oznacza klasę tolerancji, a litera położenie (A gwint zewnętrzny, B gwint wewnętrzny).

W warunkach produkcyjnych, pomiarów dokonuje się przeważnie za pomocą szlifowanych na wymiar sprawdzianów przechodnich i nieprzechodnich.

· Długość:

Długość jest w szczególności istotna dla gwintów wewnętrznych. W przypadku gwintów metrycznych, długość jest określana w tolerancjach. Są one podzielone na klasy dla gwintów zewnętrznych i zewnętrznych zależności od długości. Pola tolerancji wewnętrznych są dowolne, natomiast aby zapewnić odpowiednią głębokość skręcenia gotowych części, zaleca się tworzenie pasowania typu H/g, H/h oraz G/h. Natomiast jeśli chodzi o długość gwintu DIN, można określić po średnicy oraz rozmiarze klucza. W tabeli długości gwintów metrycznych, możemy dokonać dokładnego porównania długości gwintu DIN.

· Kąt gwintu:

Kąt gwintu zależy od tego, z jakim gwintem mamy do czynienia. Rodzaje gwintów oraz kąty jakie posiadają poszczególne z nich, zostały opisane w artykule „Wprowadzenie do gwintowania – rodzaje gwintów”.

· Kąt spirali:

Kąt spirali zależy od skoku oraz rozmiaru gwintu. Wynika to z tego, że dla gwintu prostego — gdzie skok gwintu i średnica podziałowa są okręgami wpisanymi w trójkąt prostokątny, kąt prosty jest kątem przeciwległym do skoku.

· Zbieżność:

Gwinty np. walcowe lub stożkowe, są wykonywane na powierzchniach o zbieżności 1:16. Zazwyczaj liczą się w nich właściwości samouszczelniające, które są niezbędne np. przy instalacjach gazowych.

· Zarys uzębienia:

Zarys może mieć różny kształt, w zależności od rodzaju gwinta: trójkątny, trapezowy, okrągły lub asymetryczny. Zarys tworzy linia konturowa przekroju osiowego gwintu.

· Krotność:

Gwinty mogą być pojedyncze lub wielokrotne. Pojedyncze znajdują zastosowanie głównie w połączeniach spoczynkowych, m.in. ze względu na ich samohamowność, zabezpieczenie przed luzowaniem, łatwiejsze i tańsze wykonanie. Z kolei w gwintach wielokrotnych występuje kilka początków (wejść) poszczególnych zwojów gwintu. Zwoje są równoległe do siebie, a ich początki są rozstawione symetrycznie na obwodzie walca lub stożka (np. w gwincie 3-krotnym co 120°). Dla gwintów wielokrotnych określa się skok gwintu Ph, równy podziałce danej linii śrubowej. Wyznaczamy także podziałkę gwintu P – czyli odległość między jednakowymi punktami sąsiednich zwojów, mierzymy ją równolegle do osi gwintu. Wielokrotne gwinty stosujemy przy połączeniach ruchowych, gdy jest wymagane duże przesunięcie przy jednym obrocie śruby, duża sprawność lub niesamohamowność.