Wytaczadło to najprościej mówiąc rodzaj narzędzia skrawającego, którego głównym zdaniem jest wytaczanie wewnątrz otworów. Mogą one przelotowe lub nieprzelotowe. Najczęściej wykorzystujemy je na frezarkach, wiertarkofrezarkach, wiertarkach, wytaczarkach, tokarkach rewolwerowych lub obrabiarkach zespołowych.
W przypadku frezarki – jako wytaczadło stosuje się głowice wytaczarskie zgrubne lub precyzyjne (by wytoczyć otwór w odpowiedniej tolerancji). Głowice precyzyjne pozwalają uzyskać bardzo duże dokładności, dzięki zastosowaniu śruby mikrometrycznej do wykończeń.
Narzędzia do wytaczania zgrubnego i dokładnego
Ciekawym rozwiązaniem wytaczadeł są modułowe systemy wytaczarskie produkowane przez wiodące firmy narzędziowe. Są to systemy modułowe:
- wysoko precyzyjnych oprawek narzędziowych,
- przedłużek,
- redukcji,
- głowic wytaczarskich,
które można wykorzystać na wszelkiego typu maszynach obróbczych wykonujących operacje wytaczania z maksymalną sztywnością i precyzją. Pozwalają na wytaczanie przy zachowaniu wysokiej współśrodkowości, sztywności, wysokiej jakości powierzchni oraz wysokiej tolerancji.
Systemy modułowe
Systemy modułowe są dostępne w wielu rozmiarach. Pozwalają na wymienność wszystkich elementów systemu takich jak: przedłużki (pozwalające na wytaczanie otworów o różnych długościach), elementy redukcyjne czy różnego rodzaju adaptery. Moduły tych systemów pozwalają na szeroką obróbkę średnic i długości otworów. Jest to możliwe dzięki głowicom do obróbki zgrubnej jak i wykończeniowej, setnych jak i mikrometrycznych.
Dodatkową zaletą systemów modułowych jest możliwość stosowania redukcji. Umożliwiają one w większych systemach stosowanie mniejszych głowic wytaczarskich, a także redukcje z tłumikami drgań ograniczające wibracje narzędzia.
Ważnym, choć stosunkowo rzadko stosowanym rozwiązaniem jest pierścień do wyrównoważenia oprawki narzędziowej. Daje wiele korzyści, np.:
- zwiększa dokładności obróbki,
- polepsza jakość wykonanej powierzchni,
- zwiększa trwałości narzędzia,
- wydłuża trwałości wrzeciona obrabiarki,
- redukuje drgania oraz hałas.
Pierścień do wyrównoważania, źródło: katalog D'Andrea 2018
Z czego składa się głowica wytaczarska?
Podstawową głowicą wytaczarską jest głowica dwunożowa - prosta w budowie, sztywna, składająca się z dwóch wytaczaków umieszczonych na ząbkowanych powierzchniach, które są przykręcone śrubą do głowicy. Aby poprawnie i dokładnie wyregulować taką głowicę, powinniśmy to robić na specjalnym stole typu pre-set. Głowice tego typu mają zwykle zastosowanie do obróbki zgrubnej i mogą posiadać różną konfigurację noży:
- dwa ostrza ustawione na tej samej średnicy co umożliwia wytaczanie zgrubne z dużymi posuwami
- dwa ostrza ustawione na różnych wysokościach umożliwiające obróbkę zgrubną z dużą głębokością przejścia
- jedno ostrze do obróbki wykończeniowej oraz zgrubnej.
Wytaczaki stosowane w tego typu głowicach posiadają różną geometrię oraz różne rodzaje płytek, osadzonych pod różnymi kątami - w zależności od zastosowania głowicy.
Głowica wytaczarska, źródło: katalog D'Andrea 2018
Głowice wykończeniowe
Kolejnym rodzajem modułowych głowic wytaczarskich są głowice wykończeniowe do wytaczania precyzyjnego w wysokich tolerancjach. Ich główną cechą jest dokładność ustawcza, która wynosić może nawet 1 mikrometr na średnicy. Głowice tego typu posiadają śrubę mikrometryczną z noniuszem lub wyświetlacz elektroniczny. Pozwala to uzyskać bardzo wysoką jakość obróbki pod kątem powierzchni, jak również wysokiej tolerancji otworu.
W tym przypadku budowa jest już bardziej skomplikowana: na korpusie głowicy wytaczarskiej znajdziemy między innymi:
- śrubę mikrometryczną z noniuszem,
- sanie narzędziowe,
- śrubę blokującą sanie narzędziowe,
- śrubę blokującą narzędzie,
- smarownicę,
- oprawkę narzędziową.
Dzięki montażu ostrzy na różnych szerokościach oraz długościach - co umożliwia wytaczanie otworów o różnej szerokości i długości, możliwości obróbcze wytaczadeł są o wiele szersze. Oczywiście wszystko musi się mieścić się w zakresie danej głowicy wytaczarskiej przewidzianym przez producenta.
Na rynku narzędzi wytaczarskich dostępne są również specjalne rozwiązania narzędzi mocowanych do modułowych systemów głowic wytaczarskich. Pozwalają one na zakres średnic nawet od 200 do 2700 mm.
System modułowy głowic wytaczarskich, źródło: katalog D'Andrea 2018
Uniwersalność systemów modułowych
Uniwersalność systemów modułowych głowic wytaczarskich pozwala na zakup podstawowego zestawu. W zależności od potrzeb można go rozbudować, kupując dodatkowe elementy (bez potrzeby kupowania nowego całego zestawu).